ABD Başkanı Joe Biden, İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu’ya tartışmalı “yargı reformu” teklifinin parçası olan Yüksek Mahkemenin hükümet üzerindeki denetimini kaldıracak yasa tasarısının İsrail Meclisinde (Knesset) oylanmasının durdurulması çağrısında bulundu.
Biden, Axios haber sitesine yaptığı özel açıklamada, yargı düzenlemesi yasası ve olası sonuçları üzerine “endişeli” olduğunu belirterek, İsrail Başbakanı Netanyahu’yu, “yargı reformunun” bir parçası olan yasa tasarısı için Knesset’te yapılması planlanan oylamayı durdurmaya çağırdı.
İsrail’in ABD’deki “dostları” açısından bakıldığında “mevcut yargı reformu önerisinin” ülkedeki ihtilafı daha da derinleştireceğinin düşünüldüğünü vurgulayan Biden, “İsrail’in şu anda karşı karşıya olduğu çeşitli tehditler ve zorluklar göz önüne alındığında, İsrailli liderlerin bunu aceleye getirmesi mantıklı değil, liderlerin odak noktası insanları bir araya getirmek ve uzlaşmayı sağlamak olmalıdır.” ifadesini kullandı.
Axios’a konuşan iki kaynak, 17 Temmuz Pazartesi akşamı 4 aylık bir aranın ardından gerçekleştirdikleri telefon görüşmesinde, Biden’ın Netanyahu’yu tartışmalı “yargı reformu” için geniş bir uzlaşı zemini aramaya çağırdığını kaydetti.
Biden’ın, Netanyahu’nun İsrail’i götürdüğü nokta konusundaki endişelerinin pek çok Amerikan vatandaşı tarafından da paylaşıldığını kendisine ilettiği bildirildi.
Pentagon, İsrail ordusundaki “krizden” endişeli
Axios’a konuşan bir başka ABD’li yetkili ise ABD Savunma Bakanlığının (Pentagon), İsrail ordusunun karşı karşıya olduğu “krizin” ülkeninğ caydırıcılık stratejisi üzerinde olumsuz etkileri olabileceğinden endişe duyduğunu ifade etti.
Yetkili ayrıca, İsrail’deki gerilimin, İran veya Hizbullah’ı bölgedeki tansiyonu yükseltebilecek “askeri provokasyonlara” teşvik edebileceğinden endişe duyulduğunu söyledi.
Tartışmalı yargı düzenlemesi
İsrail Adalet Bakanı Yariv Levin’in, 5 Ocak’ta duyurduğu “yargı reformu” Yüksek Mahkemenin yetkilerini sınırlandırma ve iktidarın yargı atamalarında söz sahibi olması gibi değişiklikler içeriyor.
Başbakan Netanyahu, 27 Mart’ta, ülke çapında giderek artan kitlesel protestolara ve grevlere neden olan yargı düzenlemesini ertelediğini açıklamış ancak 2023-2024 bütçesinin mayıs sonunda Meclis’ten geçmesinin ardından yargı düzenlemesini tekrar gündeme getireceklerini duyurmuştu.
Hükümet, muhalefetle müzakerelerin tıkanmasının ardından yakın zamanda yargı düzenlemesi için yeniden düğmeye basmıştı.
Netanyahu hükümeti, yargı düzenlemesi kapsamında Yüksek Mahkemenin hükümet üzerindeki denetimini kaldıracak yasa tasarısının 11 Temmuz’da birinci oylamadan geçmesinin ardından 2. ve 3. oylama için 24 Temmuz’da Meclis’e getirileceğini açıklamıştı.
Hükümetin “yargı reformuna” karşı çıkan, aralarında savaş pilotları, denizaltı subayları ve diğer elit birliklerin yer aldığı binlerce İsrailli, gönüllü yedek askerlik görevini bırakma kararı almıştı.
İsrail basını, Savunma Bakanı Gallant’ın, orduda yedek askerlerden gelen tepki üzerine Yüksek Mahkemenin hükümet üzerindeki denetimini kaldıracak yasa tasarısının ertelenmesi için çalıştığını öne sürmüştü.
İsrail’de siyaset, ordu, güvenlik, ekonomi ve yargıda üst düzey görev yapmış isimler, hükümetin yargı düzenlemesine karşı olduklarını açıklamıştı.
Netanyahu hükümetinin yargı düzenlemesi karşıtı protesto hareketi, yaklaşık 7 aydır gösterilerine devam ediyor.
